Een tafel vol vlinder

verwerkingsopdracht

 

• Zoek minimaal twee recensies over het verhaal. Leg ze naast elkaar en vergelijk ze met elkaar. Leg de verschillen en overeenkomsten uit. Ben jij het eens met de recensies? Waarom wel/niet? Leg uit. Minimaal 1 A4.

 

recensie 1 - Het Parool -

eigenlijk is het een onmogelijk iets, dat Boekenweekgeschenk (om over die hele Boekenweek maar te zwijgen). Een literaire auteur krijgt opdracht binnen een bepaalde tijd een afgesproken aantal woorden te leveren.

Hij wordt daarmee een soort journalist. In elk geval wordt de mythe van het schrijversvak uitgehold: doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg en nu niet langer zeuren, maar tikken.

Gelukkig is dit aan Tim Krabbé wel toevertrouwd. Met het geschenk Een tafel vol vlinders heeft hij goed aan de opdracht voldaan. Het boekje telt negentig bladzijden en kan precies in tweeën worden gedeeld - vakwerk.

In de eerste helft wordt verteld over reisjournalist Fred. Vanaf bladzijde 47 krijgen we dagboekaantekeningen te lezen van Bram. Bram is de stiefzoon, zeg maar, van Fred. Bram is het belangrijkste in Freds leven en Fred heeft hoge verwachtingen van Bram: 'De vrouwen die hij nog zou hebben! De boeken die hij zou schrijven!' Uit de dagboekaantekeningen van Bram wordt duidelijk dat hier niets van terecht zal komen.

Een tafel vol vlinders begint met Fred die bezig is de top van de Gloebinyivulkaan te bereiken. Terug in het dorp voert hij een onaangenaam telefoongesprekje met zijn vriendin Carla. En Bram krijgt hij vervolgens niet te pakken. Daarna stelt hij zich voor dat hij een speech houdt in de aula bij de begrafenis van Bram. 'Jezes Fred,' denkt Fred afrondend zelf. 'Deze keer ga je wel erg ver.'

Maar hoogstwaarschijnlijk niet ten onrechte, want vanaf dat moment is de voornaamste vraag hóé Bram aan zijn einde zal komen en niet óf, want dat dit niet goed zal aflopen, staat wel zo'n beetje vanaf bladzijde 11 vast.

Krabbé blikt met Fred terug op de jeugd van Bram en op de manier waarop Bram zich heeft ontwikkeld tot de man die hij nu is. Dat is een enigszins rare vorm, omdat daardoor een groot deel van dit boekje uit terugblikken bestaat. Veel urgentie lijkt een en ander niet te hebben. Tegelijkertijd is dat ook een sterk punt van Krabbé; hij weet als geen andere schrijver mooie nostalgische gevoelens op te roepen. Welke ellende er in het verleden ook is geweest, hij weet die tijd toch maar fraai te beschrijven.

En dan komt Bram dus aan het woord. Ook hier krijg je weer al die weemoedige emoties. Bram is een jonge man, of liever gezegd een jongen nog, die voornamelijk schrijft over zijn eerste verliefdheid. Het zijn de problemen van een adolescent, maar er komt bij Bram wel iets bij, namelijk de wijze waarop zijn echte vader dood is gegaan. Nu ja, aan het eind zitten we toch allemaal te snikken. (ARIE STORM)

Recensie 2 - Tzum -

Als Fred een relatie met Nicolien krijgt, is haar zoon de bonus. De echte vader van Bram heeft zelfmoord gepleegd. Binnen de kortste keren wordt Bram een modelvader en houdt hij van het kind zoals elke vader zou doen. Een tafel vol vlinders, het Boekenweekgeschenk van Tim Krabbé, gaat over ouderliefde en het onvermogen om het leven van een kind te sturen.

Met dit gegeven plaatst Krabbé het geschenk in onze moderne tijd waarin gescheiden wordt bij het leven en er talloze surrogaatvaders en -moeders rondlopen. Je leest regelmatig over kinderen die de dupe zijn van gescheiden ouders, maar niet zo vaak over de ouder die de zorg van een kind overneemt van een ander. Als ook aan de relatie tussen met Nicolien een einde komt, krijgt Fred de keuze om de vaderrol te behouden ‘maar dan voor de volle helft, en voor altijd’. Vol overgave neemt hij het aanbod aan.

 

Bram gaat mee als Fred reisreportages moet maken en ziet zelfs zijn eigen aantekeningen in druk verschijnen. Binnen de kortste keren worden ze een duo. Fred heeft al helemaal een leven als schrijver voor zijn zoon uitgestippeld. Het gaat allemaal goed totdat Bram in de puberteit komt. Daarna gaat hij niet meer mee met de reizen van Fred. Bram wil als hij achttien is alleen naar Nieuw-Zeeland gaan waar volgens een Maorilegende op de top van de berg Autaki een steen ligt die, als je hem aanraakt, helpt je levenspad te vinden en de kracht om die aan te kunnen.

Krabbé heeft zijn verhaal in tweeën gedeeld. Het eerste deel wordt verteld door Fred, het tweede deel is het dagboek van Bram dat hij, na zijn reis naar Nieuw-Zeeland, bijhoudt als hij in Amsterdam Emma ontmoet. De toon is totaal anders. Je komt opeens in de wereld van een ietwat eenzame jongen die zin aan zijn leven geeft door de impulsen die hij krijgt van anderen. Een terloopse opmerking van Fred over vrouwen in het algemeen: ‘De man is er om groot te zijn, de vrouw om hem klein te houden,’ zorgt voor een kettingreacties aan gedachten in Brams hoofd en vanaf dat moment koerst het verhaal op een noodlottig einde aan.

Het knappe van dit Boekenweekgeschenk is dat je dat einde al weet. In de eerste bladzijden wordt dat namelijk al aangekondigd, maar je verdringt die wetenschap omdat je, net als Fred, wilt dat het goed gaat met Bram. Op de een na laatste dag schrijft Bram: ‘De rest van mijn leven is een tafel vol vlinders. Iedere seconde vliegt er één weg. Als de tafel leeg is ben ik dood.’ Dan wil je eigenlijk niet meer verder lezen en dat is een teken dat deze novelle je raakt. Ongemerkt heeft Krabbé ervoor gezorgd dat de lezer ook in de vaderrol komt en lijdzaam moet toezien dat hij het gekozen levenspad van de zoon niet kan veranderen. Een erg mooi geschenk.

verschillen

De verschillen in deze twee recensies vind ik heel duidelijk. Ik merk dat in de recensie van het parool alles een beetje vaag blijft maar je toch nieuwsgierig word gemaakt. Daarin tegen worden in de recensie van Tzum veel maar feiten verteld.  De recensie van het Parool gaat in de inleiding ook meer over de aanhef van het boek, de boeken week . En over Tim Krabbé als persoon wat het een heel andere recensie maakt. Terwijl de inleiding begint met een korte samenvatting te krijgen van het boek wat het duidelijker maakt.

 

Overeenkomsten

Er zijn maar een aantal overeenkomsten tussen deze recensies. De beide recensies vertellen iets over hoe Tim Krabbé dit boek heeft weten neer te zetten en geven een kleine samenvatting over het verhaal. Ook houden beiden dingen leeg in het verhaal waardoor je getrokken word om dit verhaal ook zelf te gaan lezen.